Türkçede Ünlüler ve Ünsüzlerin Özellikleri

[ARWEN]

Sesler, ses yolundan çıkışlarına göre ikiye ayrılır:

1. ÜNLÜLER (SESLİLER)

2. ÜNSÜZLER (SESSİZLER)

ÜNLÜLER

Ünlüler, ses yolundan hiçbir engele uğramadan çıkarlar. Tek başlarına okunur ve hece olabilirler. 8 ünlü vardır : a, e, ı, i, o, ö, u, ü. Bunlardan dördü ince (e, i, ö, ü), dördü kalın (a, ı, o,u) ünlüdür. Ünlüler söyleyiş özelliklerine, dilin ve ses yolunun aldığı biçimlere ve dudakların durumuna göre şu özellikleri gösterirler:

Söyleyiş özelliğine ve dilin durumuna göre ikiye ayrılır:

a) Söyleyiş özelliğine göre ünlüler:

Geniş Ünlüler : a, e, o, ö

Dar Ünlüler : ı, i, u, ü

b)Dudakların durumuna göre ünlüler :

Düz Ünlüler : a, e, ı, i,

Yuvarlak Ünlüler : o, ö, u, ü



Bu tabloya göre her ünlünün 3 özelliği vardır: a ünlüsü ; kalın, düzve geniş...

ÜNSÜZLERLER VE ÜNSÜZ UYUMLARI, ÜNSÜZLERLE İLGİLİ KURALLAR

Dilimizdeki 29 harften 21’i ünsüzdür. (sessiz harf). Bunlar aşağıdaki tablo gruplandırılmıştır:



Sürekli Ünsüzler: Başlarına bir ünlü geldiğinde söylenişi uzayıp giden yani sürekli söylenebilen ünsüzlerdir. Örn. : z sesi, ezzzzz..., effffffffff, Essssssss,

Süreksiz Ünsüzler: Başlarına bir ünlü geldiğinde sürekli söylenemeyen ünsüzlerdir. Örn.: k sesi, ek, eb, ec … (Ses kesiliyor, devam etmiyor.)